In de herfst van 2014 raakte ik tijdens een wandeling bij toeval verzeild op landgoed de Paltz, naast de voormalige vliegbasis Soesterberg. Een parkachtig landgoed met een statige maar ook vervallen villa en een aantal mooie bijgebouwen. Over die toevallige ontmoeting en de geschiedenis van het landgoed blogde ik op 13 december 2014: Tussen NMM en Alfred J Kwak.
Er stond een steiger tegen de villa destijds, dat duidde op een aanstaande restauratie. Afgelopen maand, ruim een jaar na mijn eerste bezoek, was ik nieuwsgierig hoe ver ze daarmee zouden zijn. Daarbij had ik tijdens het vorige bezoek iets over het hoofd gezien en mijn missie was om dat alsnog te vinden.
Aan de villa wordt nog steeds gewerkt en dat gaat ook nog een jaar of vijf duren. De foto links is van 2014. Herfstbladeren op de trap. Een prachtige scheur in de oudroze pilaar, ik had willen schreeuwen: niet aankomen! Maar ja dan roep je als eigenaar een groter verval over je af dan je lief is. De foto rechts is van twee weken terug. De oudroze stuclaag wordt handmatig met een krabbertje van de villa verwijderd. Door één persoon ook nog, vertelde me de heer des huizes, die deze zondagmiddag door omstandigheden ongepland in de villa was en van de gelegenheid gebruikt maakte om argeloze wandelaars uit de tuin de villa in te lokken.
Eén persoon dus, gespecialiseerd in dit soort restauraties en die met hand de hele villa afkrabt en klaar maakt voor het aanbrengen van een nieuwe stuclaag. Niet oudroze meer en ik hoorde naast mijzelf nog iemand verzuchten….jammer, dat staat hier zo goed.
Een kijkje ín de villa van landgoed de Paltz is een kijkje in het Arts Centre van Herman van Veen. Ook van binnen vinden restauratiewerkzaamheden plaats en soms is het verval daar, net als bij de pilaar, ook te mooi om aan te pakken. Maar binnen kun je soms besluiten om het zo te laten. Het accentueert het oude karakter van het pand en als je het in een zeker ritme op sommige plekken opknapt en op andere in vervallen staat laat, krijg je een verscheidenheid en regelmaat in je inrichting, waarin je iedere vorm van kunst kunt exposeren.
De foto rechts toont de achterzijde van de villa. Oogt als een oude koloniale villa ergens in een voormalig Nederlands wingebied in de tropen. Tenminste, die associatie heb ik.
In het Arts Centre worden schilderijen van Herman van Veen tentoongesteld. Ze worden verkocht of uitgeleend. Het is ook een kunstuitleen en als ik het goed heb een plek waar concerten worden gegeven. En er zijn nieuwe evenementen in ontwikkeling. De villa, de omliggende gebouwen, het park: het moet er gaan bruisen van artistiek leven.
Kleurrijke schilderijen bij ongepolijste wit gesausde muren…
Grove rode bakstenen binnenmuur met losgelaten stuclaag en beschadigingen die, als is het zelf een kunstwerk, is ingelijst door nette plinten en wit gekalkte gipsplaten. Een perfecte achtergrond voor deze schilderijen.
Op de tafel tekeningen, schetsen en plattegronden van de villa Paltz. Aan de muur schilderijen in sombere toning, die geheel opgaan in de beschadigde muur waaraan ze hangen.
De kluizenaarswoning, die ik bij mijn vorige bezoek miste, heb ik nu ook gevonden. Het is eigenlijk een zelfgemaakte grot, uit 1876, die midden in een labyrint stond en is gebouwd uit sintels, baksteen en cement. Het dak wordt gedragen door spoorrails. In de grot stond een stenen monnik. Die is nu weg en de toegang tot de grot is waarschijnlijk uit veiligheidsoverwegingen afgesloten. Maar er wordt aan gewerkt om hem weer in de oude staat terug te brengen.
http://www.hermanvanveenartscenter.com/
https://www.utrechtslandschap.nl/natuurgebieden/landgoed-de-paltz/herstel-kluizenaarsgrot