De Romeinse aftocht bij Ermelo

Het heeft iets sneus voor Ermelo, want: ze zijn er geweest, maar niemand weet waarom! Nergens een vermelding in Romeinse geschriften dat daar in 170 na Christus een Romeins garnizoen zijn kamp heeft opgeslagen. Op de plek die op dit schild op de Ermelose heide wordt aangegeven.

Ze hebben er overnacht. Misschien één, twee of drie nachten en zijn daarna weer verder getrokken. Maar waarheen en waarvoor? Hebben ze slag geleverd, waren ze op strafexpeditie? Het is gissen en al tientallen jaren bron van discussie tussen historici. Maar het feit blijft: archeologisch onderzoek heeft uitgewezen dat er een Romeins kamp was in Ermelo….., dat nergens in de Romeinse geschriften wordt vermeld.

Dus ook geen indrukwekkende Romeinse naam voor Ermelo, zoals bijvoorbeeld Nijmegen de naam Ulpia Noviomagus Batavorium kreeg en Utrecht Traiectum en zelfs Vleuten, deelgemeente van de stad Utrecht, kreeg zijn eigen naam: Vletio. Maar Ermelo….? Nu ja, het lag in de Romeinse provincie Germania Libera. Dat klinkt in ieder geval als vrij, onafhankelijk, zelfstandig.

Vermoedelijk zijn de Romeinen niet verder noordelijk getrokken en ze waren er zeker niet op gekleed om de tocht in noordwestelijke richting voort te zetten. In Ermelo zaten ze nog betrekkelijk droog op een heuvel, maar daarna hadden ze dan moeten afdalen. De natte, drassige vallei in op sandalen zonder sokken. Waarna ze uiteindelijk zouden uitkomen bij het Lacus Flevo, een meer dat zo’n twaalf eeuwen later de Zuiderzee zou worden. De muggen lieten zich op de heide al voelen.

Ik denk ook dat de paar Germanen die hier toen woonden heel slim gebruik maakten van de ontoegankelijkheid van het gebied en de Romeinen op vreedzame wijze de lust tot doorreizen ontnamen door het plaatsen van borden als:

en

Als die opzet slaagde moeten de Germanen gierend van het lachen door de modder gerold zijn. Ook wel begrijpelijk nu, dat over deze tocht in de Romeinse annalen niets is terug te vinden. De vernedering van rechtsomkeer maken vanwege een gevaarlijk landschap, bewoond door slechts een handjevol Germanen was toch al groot genoeg? Dat laat je er door een geschiedschrijver toch niet extra inwrijven?

Maakt het ook weer een stuk minder sneu voor Ermelo.