Zonnestraal – achter het hoofdgebouw

Direct achter het hoofdgebouw van Zonnestraal ligt het Ter Meulen paviljoen. Dit gebouw werd in 1928 gelijktijdig met het hoofdgebouw geopend en is vernoemd naar de Delftse professor Henri ter Meulen. Een chemicus die een procedé ontwikkelde om uit het boorsel van de diamantbewerking diamantpoeder terug te winnen.

De opbrengsten van dit diamantpoeder werden ook gebruikt voor de tuberculosebestrijding onder diamantslijpers. Volkomen terecht dus dat Doctor Henri ter Meulen een gebouw op dit terrein naar zich vernoemd kreeg.

Door een uitgebreide verbouwing in 1958 bevindt het Termeulen paviljoen zich niet meer in originele staat. In de tijd dat Zonestraal als ziekenhuis werd gebruikt, was hier de geriatrische verpleegafdeling gevestigd. Tegenwoordig bevat het o.a. een ‘Grand café’. Voorheen was dat alleen tijdens de zomermaanden geopend, maar de laatste keer dat ik er was, begin maart, was het in de middaguren ook al open.

Overigens, het blauw waarmee alle raamsponningen van de door Duiker ontworpen gebouwen op het terrein zijn geschilderd, wordt ‘Duiker blauw’ genoemd.

Achter het Termeulen paviljoen staan zes boshutten opgesteld. In de periode tussen 1930 en 1949 werden er verspreid over het terrein 31 van deze hutten gebruikt. Zij boden een weinig riant onderdak aan gedeeltelijk herstelde tuberculosepatiënten. Door de openslaande ramen aan weerszijden van het hutje van 2,5 bij 2,5 meter en een ventilatiegat op het dak konden deze patiënten optimaal genieten van de gezonde boslucht op het terrein. Na 1949 werden deze hutten niet meer gebruikt. Voortschrijdend inzicht waarschijnlijk, waardoor de verblijfscondities in de boshutten toch wat minder gunstig werden ingeschat.

Zij- en vooraanzicht van de villa ‘Pampahoeve’. De plek waar de ontwikkeling van het landgoed begon. Frederik Smidt, ik vermoed een vroeg 20e eeuwse projectontwikkelaar,  kocht dit  stuk ‘Loosdrechtse bos’ in 1911om het als landgoed te ontwikkelen en liet daar deze villa bouwen. Een ‘prefab’ villa, toen al. Geïmporteerd als bouwpakket uit Engeland en genaamd ‘Pampahoeve’, als herinnering aan het verblijf van Smidt in Argentinië in 1911. Na Smidt’s dood in 1918 werd het landgoed aangekocht door de Stichting Diamantbewerkers Koperen Stelenfonds.

De koepel werd opgeleverd in 1931 en bood huisvesting aan 18 dienstmeisjes.

Na de restauratie wordt blijkbaar naar een gebruiksfunctie gezocht; er zijn nog verschillende ruimtes te huur, terwijl het in gebruik genomen zou worden als bezoekerscentrum en tentoonstellingsruimte.

In ieder geval is één van de compartimenten nu ingericht als voorbeeld van een dienstmeisjesverblijf. Dienstmeisjes waren belezen in die tijd; het zijn geen keukenromannetjes die op het kleine boekenplankje staan.

Mocht je een voorliefde hebben voor de combinatie van architectuurgeschiedenis met vliegtuigspotten, dan is dit een ideale plek! Dit deel van het Loosdrechtse Bos ligt precies onder de aanvliegroute naar Vliegveld Hilversum.